09 feb Betere gerbera’s door het nieuwe telen
nieuwsbrief glastuinbouwpact nieuwe telen: frans mans en paul blom]
Betere gerbera’s door Het Nieuwe Telen
[intro]
Gerberakweker Frans Mans past de komende maanden het verwarmingssysteem in zijn kas aan. Klimaatmetingen maakten duidelijk dat de temperatuur bij de planten niet op alle plekken op ieder moment optimaal is.
Frans Mans heeft met echtgenote Andrea een gerberakwekerij in Tuil. Tuinder Mans is een enthousiast beoefenaar van Het Nieuwe Telen. ‘Het Nieuwe Telen is net als Het Nieuwe Rijden waarover je een paar jaar geleden veel hoorde’, zegt Mans. ‘Zuiniger autorijden kan prima met een traditionele auto. Je kunt echter nog meer bereiken met een auto voorzien van moderne technieken; bijvoorbeeld een hybride auto als de Toyota Prius. In ons bedrijf zijn we een paar jaar geleden begonnen om met de gangbare kasuitrusting te werken aan energiezuiniger telen. Geleidelijk investeren we in nieuwe technieken om het nog beter te kunnen doen.’ [
Maatschappij
Mans vertelt dat gespitst zijn op het verbruik van energie hoort bij een bedrijf dat midden in de maatschappij wil staan. ‘Tegelijkertijd kijken we er ook bedrijfseconomisch naar. Via het Nieuwe Telen werken we enerzijds aan het verlagen van kosten en anderzijds aan het vergroten van de productiviteit per vierkante meter.’
Tuinder Mans volgde een paar jaar geleden een ‘Nieuwe Telen-cursus’. Dat leverde hem nieuwe inzichten op. ‘In de gerberateelt kunnen we met een ander stookregime en een beter schermgebruik met minder energie een beter kasklimaat realiseren. Een voorbeeld: in het verleden was harder stoken de eerste reactie bij een te hoge luchtvochtigheid. Nu beginnen we met extra luchten, en verhogen de buistemperatuur pas als het luchten onvoldoende effect heeft. Dat is effectiever, want meer verwarmen heeft ook een averechts effect. De verwarmingsbuizen zorgen voor het opwarmen van de plantpotten en. D daarmee stimuleer je de plantenwortels om meer vocht te verdampen.’
Enige jaren geleden heeft gerberakweker Mans zijn kas uitgerust met nivolatoren. ‘Die zorgen voor een gelijkmatiger luchtverdeling in de kas. Een belangrijk effect van de nivolatoren is dat ze warmte die bij de lampen vrijkomt naar beneden brengen.’
Temperatuurmeting
Met een financiële bijdrage van Glastuinbouwpact Bommelerwaard & Neerijnen heeft glastuinder Mans begin dit jaar een klimaatmeting in zijn kas laten uitvoeren door klimaatspecialist Paul Blom van Multi-meet. Blom heeft 30 sensoren verspreid in de kas opgehangen en heeft daarmee een maand lang 24 uur per dag het verloop van temperatuur en luchtvochtigheid geregistreerd.
Blom laat in het kantoor van Mans op de computer zien dat met name de temperatuurverdeling in de kas op bepaalde momenten niet optimaal is. ‘We komen dit regelmatig tegen. Bij Mans is de temperatuur langs de gevel en rond het betonpad soms te laag. Met name als de lampen aan zijn.’
Tuinder Mans wil komende zomer maatregelen treffen om de temperatuurverdeling te verbeteren. Op advies van Blom ontkoppelt hij de gevelverwarming van de verwarmingsbuizen in het gewas, en ook komen er extra verwarmingsbuizen bij het betonpad.
Inblaasventilatoren
Mans is ook van plan om dit jaar te investeren in zogenoemde inblaasventilatoren. Op 1 van de in totaal 2,7 ha kas heeft hij deze al geïnstalleerd. Adviseur Blom juicht deze aanpak toe. ‘Inblaasventilatoren halen koude droge lucht van boven het scherm naar onderen. De aanwezige nivolatoren zorgen voor een verdeling van die lucht. Inblaasventilatoren hebben een enorm drogend effect, en helpen om het energieverbruik te beperken. Je verliest veel minder warmte dan bij de traditionele aanpak waarbij er kieren in het scherm getrokken worden om warme vochtige lucht af te kunnen voeren. En meestal ontstaan de grootste temperatuurverschillen in de kas door die schermkieren.’
Op de 1 ha waar de inblaasventilatoren al aanwezig zijn heeft tuinder Mans ervaren dat het langer en volledig gesloten houden van de schermen nog een groot voordeel heeft. ‘Het microklimaat bij de plant verbetert. Met name doordat er minder sprake is van warmte-uitstraling. Het gevolg daarvan is dat er veel minder snel problemen zijn met smet en botrytis.’